0206, 2008

Resaca do I Congreso TADEGa

[D-460] Os días 23 e 24 de maio de 2008, celebrouse nas instalacións do Museo Pedagóxico Galego (MUPEGA) de Santiago de Compostela, con grande éxito de público e emocións, o Primeiro Congreso de Tecnoloxías de Atención á Diversidade na Educación Galega (TADEGa) 2008. Dous días intensos nos que usuarias e usuarios en enquisas anónimas (55) nos deixaron unha valoración media de 8,45 puntos na típica escala de 0 a 10. A todas e todos moitas grazas. Faremos canto sexa posible por merecer tan boa nota. Igualmente adiantarvos que ao longo dos vindeiros días poñeremos á vosa disposición: As propias conclusións en detalle do congreso en diversos formatos: En formato PDF para que poidan ser descargadas e impresas. Terá unha extensión reducida xa que incluirá só os datos máis imprescindibles. Para quen estea interesado/a en ter unha copia impresa de calidade destas conclusións que editaremos en formato revista, as poñeremos tamén á vosa disposición para ser mercadas a través dunha editorial que xa logo vos indicaremos a un prezo axustado (o mínimo para amortizar os gastos da propia edición). En formato ISO, xa cunha versión máis completa e detallada para que poidades gravar esas mesmas conclusións nese disco compacto (CD ou DVD) contendo unha pequena web con toda a información ao completo así como unha reportaxe gráfica con fotos e vídeos do que foi o congreso. Dado que aínda estamos en proceso de elaboración tedes tempo de subministrarnos máis datos para as mesmas, as vosas conclusións particulares, opinións, etc. Xa sexa xuntando comentarios a este artigo da bitácora, xa sexa enviándonos un correo electrónico. De todos modos o proceso calculamos debe quedar concluído nesta primeira quincena de xuño. De entrada, os datos básicos para poder ir consultándoos os tedes nas nosas páxinas de internet: En galego: 1º Congreso TADEGa 2008 En español: 1º Congreso TADEGa 2008

2005, 2008

Contraste de Color

Aviso: artículo en castellano [D-456] Con motivo de la preparación del 7º Taller de este congreso: Taller de accesibilidad web o la responsabilidad de la inclusión de las personas con discapacidad en nuestros contenidos digitales (*), que TADEGa llevará a cabo en el Aula Virtual del Congreso Internet en el aula, estamos preparando una serie de materiales: validadores web, de estilos CSS, etc. y apareció al fin -como no- también el evaluador de brillo y contraste de colores: Colour Contrast Analyser (**). De esta manera, tenemos una buena recopilación de herramientas con la que podremos comprobar la accesibilidad de nuestra web y/o verificar los aspectos que tendremos que corregir: TAW. Test de Accesibilidad Web HERA 2.0. Test de Accesibilidad Web eXaminator. Test de Accesibilidad Web Colour Contrast Analyser Validator. Test de idoneidad de lenguaje HTML. Jigsaw. Test de idonedidad de las hojas de estilo de páginas web. La pauta 2.2 de las Pautas de Accesibilidad al Contenido Web 1.0 especifica que las combinaciones de los colores de fondo y primer plano han de tener suficiente contraste para ser percibidas por personas con deficiencias de percepción de color o sobre pantallas en blanco y negro. Dos colores ofrecerán una buena visibilidad si la diferencia en brillo y de color entre ambos es mayor que cierto umbral establecido. Sugieren un algoritmo de contraste de color, que es el usado en este test. El algoritmo se encuentra en desarrollo, y podría sufrir algún cambio. Cualquier cambio que hicieran sobre su algoritmo será actualizado en esta página. Esta página tiene como objetivo permitirte comprobar el contraste entre dos colores usando el algoritmo de contraste de color del W3C directamente sobre los colores que especifiques. Para especificar una hoja de estilo externa, o pegar CSS en la caja de texto, usa la Página de Contraste CSS. Referencias que se citan (*) Enlace a la página del taller Taller de accesibilidad web o la responsabilidad de la inclusión de las personas con discapacidad en nuestros contenidos digitales. (**) Enlace a la descarga de del programa Colour Contrast Analyser.

2504, 2008

Notas para a accesibilidade web (VII)

Documentarse sobre a accesibilidade [D-416-1] (Artigo en construcción, disculpade as molestias) Todo traballo que se aprecie como tal, debería conter unha serie de referencias a outros traballos nos que a persoa interesada poida ampliar, mellorar ou contrastar o material que se lle está a expor. Tratándose de accesibilidade web, sería pois necesario que nós tamén indicásemos diferentes referencias, ben sexa bibliográficas, ben sexa de sitios de Internet no que poder ampliar e contrastar a información que damos. Así pois, hoxe será o que imos facer: Reunión do que editamos nós ata o de agora: O sitio onde puxemos os apuntes de accesibilidade cando fixemos os talleres no primeiro trimestre deste curso: tadega.net/Foro/viewforum.php?f=28 O sitio onde temos reunidos todos os artigos da bitácora que redactamos sobre accesibilidade web: tadega.net/Bitacora/category/accesibilidade O que outros din sobre a accesibilidade web: Un alegato contra o mal gusto impecable: effectivetranslations.com/stupidtables Un magnífico curso sobre accesibilidade web: cursoaccesibilidad.inclusion.es/index.php Guía para analizar a usabilidade dunha web: nosolousabilidad.com/articulos/heuristica Páxina de Olga Carreras centrada na accesibilidade e usabilidade web e de gran calidade técnica: olgacarreras.blogspot.com Guía básica sobre estándares web e accesibilidade, un bo sitio para comezar suaviño: atedis.gov.ar/acceso_guia.php A lexislación: A páxina do SIDAR sempre será unha referencia obrigada, aconsellamos un percorrido completo, pero xa que falamos agora da lexislación, tamén neste eido teredes alí a documentación máis completa e actualizada: sidar.org Ferramentas: Verificadores de corrección: Da idoneidade da elección das cores (formato comprimido ZIP): technosite.es/descargas/cca_20_es.zip Validador da corrección da linguaxe HTML dunha web: validator.w3.org Validador da corrección da linguaxe das follas de estilo (CSS) dunha web: jigsaw.w3.org/css-validator Analizar a accesibilidade dun sitio: Con TAWDIS.NET: Na páxina: http://www.tawdis.net/taw3/cms/gl inserir o enderezo a validar. Con HERA: Na páxina: http://www.sidar.org/hera/ inserir o enderezo a validar. Con EXAMINATOR: Na páxina: http://www.accesible.com.ar/examinator/ inserir o enderezo a validar. Barras de ferramentas que se acoplan aos nosos navegadores: Para Firefox: chrispederick.com/work/web-developer/localization Para Internet Explorer: technosite.es/SRV/614_es Chuletarios: ¿Non se lembra do código dun país para incluír nunha etiqueta? psicobyte.com/html/idiomas ¿Non se lembra do código HTML para un carácter especial? ascii.cl/es/codigos-html Como ven sendo habitual nos artigos desta serie, aquí tedes este artigo en español: www.opentrad.org/tradurl.php… Aviso, ao haber citas literais en español no propio artigo, e ao ser a tradución deste enlace feita por unha máquina, o resultado pode resultar algo confuso. Invitamos dende aquí a unha lectura directa do orixinal que non custará moito traballo. Graciñas e desculpade as molestias.

1804, 2008

Notas para a accesibilidade web (VI)

Ser accesible non é o mesmo que certificarse [D-437] Dende o comezo da vida de TADEGa, estivemos a traballar duro porque as nosas páxinas web (as centrais, as da bitácora, as do foro, e demais) foran o máis accesible posible. Non o facíamos para agradar nin para presumir. Sinxelamente é de seu que sexa así (máxime á vista dos obxectivos da asociación). Cremos que fixemos un bo traballo, e cremos tamén que aínda nos queda moito por arranxar. Cando chegamos a un certo nivel no que xa había capacidade para poder dicir publicamente que algúns destes módulos xa eran accesibles conforme ao nivel doble A ou incluso (nalgúns casos) ao nivel triplo A das directrices de accesibilidade para o contido da Web 1.0 do W3C-AI, comezamos a traballar nun doble obxectivo: Atrevernos, coa experiencia acadada, a ofrecela a outros para asesoralos en accesibilidade web. Por exemplo, por ter acadado o premio en accesibilidade do consorcio EGANET no 2007, é posible que na convocatoria deste ano poidamos formar parte do xurado desta modalidade. Acadar a certificación de accesibilidade correspondente, tal e como a normativa legal vixente pide, especialmente, cando os sitios de internet teñen un carácter educativo, sanitario ou de servizos sociais (*). Incluso, aínda deixando o mandato legal a un lado: Como poderiamos esixir ou reclamar a alguén externo a nós que sexa accesible se nós mesmos non nos certificamos como tales? Pois aí comeza o problema e a causa do artigo de hoxe: Quere vostede certificar a súa web? Non se preocupe, en España hai dúas opcións ata o de agora: Opción A. Cita literal tomada da súa web: AENOR es una entidad sin ánimo de lucro dedicada al desarrollo de la normalización y la certificación (N+C) en todos los sectores industriales y de servicios. e máis adiante di: Internet es para todos. Opción B. Cita literal tomada da súa web: Technosite, empresa especializada en tecnología y discapacidad de Fundación ONCE, ha certificado la accesibilidad de más de 50 sitios web en base a las Pautas de Accesibilidad al Contenido en la Web 1.0 (WCAG 1.0) del W3C/WAI. e máis adiante indica: Fruto de UWEM, en 2007 nace Euracert, marca europea de certificación de sitios web accesibles, convirtiendo a Technosite en la única organización española que expide este certificado de reconocimiento internacional. Faranos falla un Robin Hood ou un Curro Jiménez? (**) Pois tanto ten que sexa unha entidade sen ánimo de lucro como unha empresa especializada, a ambas lles pedimos un presuposto para certificarnos co resultado de que (incluíndo o IVE) por certificarnos achégannos presupostos que exceden, e bastante, do

Ler máis

1104, 2008

Notas para a accesibilidade web (V)

O ‘ABC’ da accesibilidade web [D-434-1] Nesta longa tempada na que ando a falar de accesibilidade web deixando sementes, avisos, ou mesmo un par de incómodas preguntas nalgunha bitácora, atópome con caras raras, de asombro, de xente que parece dicir E como é iso? Eu non sabía nada. E parece difícil: paga a pena? Estas preguntas nun faladoiro de café non nos deberan estrañar ata certo punto, porque ata o que crava puntas (que me desculpe polo atrevemento de citalo así) capta sen dificultade o propósito dun signo braille nos botóns do ascensor ou o da rampla de acceso dun portal e, mire vostede, lles parece estupendo, polo que non se asombran moito cando se razoa que o mesmo coidado precisa o uso da palabra física ou virtual (iso é o de menos). O que me deixa algo abraiado é que estas preguntas chas fagan dende a propia Educación, dende o profesorado supostamente máis avantaxado e posto ao día. E aí esnaquízome. No fondo, que é a accesibilidade web? [D-434-2] Todo isto ven a que sempre remato estas pescudas caendo na conta de que, no fondo, non entendemos de verdade o que é a accesibilidade web. Vémola como a incómoda imposición virtual da ética, que bate contra liberdade de expresión porque coarta a nosa expresividade pública, etc., etc., etc. O difícil está en explicar axeitadamente (facéndose entender) que a accesibilidade web non é nada diso, é outra cousa diferente e fundamental que reside mesmo no medula da docencia. Non sabía como explicalo (son así de torpe) ata que lembrei unhas palabras de Lázaro Carreter que traio aquí de xeito literal para non contaminalas (por aquelo de que onde hai patrón non manda mariñeiro): Hablar, responder bien, es hacerlo juiciosamente, meditando lo que se dice, sin caer, claro, en el extremo de la apremiosidad. Nos falta por completo una pedagogía generalizada de la expresión oral pública. Todo educador francés recibe al obtener su título un memorándum ministerial en el que se contiene, entre otras muchas, la siguiente advertencia: Hablar bien no es hablar con elocuencia, ni siquiera con facilidad. De ordinario, el que habla fácilmente tiene pocas cosas que decir. Es que su pensamiento no le ofrece resistencia y lo viste con trajes confeccionados. Hablar bien no es hablar con fluidez sino hablar con precisión. Puede titubearse cuando el titubeo obedece al deseo de ser fiel a los hechos y a las ideas. Habla bien […] el que actúa como árbitro entre su pensamiento y su expresión. Hay que habituar a nuestros alumnos, cuando hablan, a ser severos consigo mismos, a dudar, a

Ler máis

0404, 2008

Notas para a accesibilidade web (IV)

O arte de enlazar páxinas [D-416-1] Nota: a xente gusta dos decálogos, e eu, ala! para seres diferente, irei por ducias. (Non vos asustedes que ao longo do artigo comprenderedes o xogo iste). Se hai algo que caracteriza a Internet é ista cousa de poder viaxar, perdón, navegar dunha páxina a outra grazas aos enlaces* que hai nelas indo dun sitio para outro con vento en popa. Pero (sempre aparece algún pero) non somos tan bos grumetes como creemos e, ás veces, poderían chamarnos malos náufragos. Non nos decatamos de que un mal deseño pode frustrar a navegación de moitos usuarios: por ter algunha discapacidade, pola súa inexperiencia, pola saturación do seu ancho de banda, ou porque (e isto é o terrible) o deseñamos tan mal que nin nós mesmos somos quen de saír do disparate. Así que hoxe toca pórse as pilas e repasar istas cousas que parecen evidentes pero que na práctica non o son tanto, ou que as temos desatendidas. Imos aló. [D-416-2] Sobre cómo redactar e colocar os enlaces O que nunca deberiamos facer Todo o mundo cree que colocar istes enlaces é moi doado porque se poden colocar de calquera xeito, a esgallo e, como auténticos elefantes nunha cacharrería, esnaquizamos toda posibilidade de que o noso material poida ser accesible. Imaxina por un momento que tes os ollos vendados e que unha voz metálica vai ler para ti os seguintes enlaces dunha páxina de Internet nun ordenador que non ten rato e tes que gobernar co teclado: Pincha aquí para escoitar as noticias e, aquí para voltar á páxina principal. Fai clic co rato no botón azul para ver a nosa opinión. Pincha neste botón ou neste outro para ir á noticia. Pincha no número impar dun só díxito que ten raíz cadrada exacta. Cliquea na noticia sobre o desastre acontecido no día de onte no que morreron 89 persoas de accidente de tráfico por mor do mal estado do tráfico desta pasada fin de semana para ler a noticia. Temos varias sorpresas para ti. Cando o enlace se poña amarelo fai clic sobre el para darche unha pista do problema. Se non ves o noso menú de navegación, tes que instalar iste programa. Percorre toda a nosa web para acceder aos nosos enlaces. Fai clic na pelota saltarina para acceder ao noso menú. Alumn@s e profesor@s saúdanche nesta páxina. Dispós de 3 segundos para acceder á seguinte listaxe. O que sempre debemos facer ¿Conclusións? É doado chegar a elas aquí as indicamos e engadimos algunhas máis: Para garantir a accesibilidade: Non pode haber varios enlaces con

Ler máis

0104, 2008

Alfabetización dixital

[D-415] Alfabetización dixital para todas e todos A fenda dixital é unha fenda social, polo que é necesario realizar labores de alfabetización dixital, que se converte na clave do desenvolvemento da Sociedade da Información e do Coñecemento. Os medios audiovisuais permiten pola súa cercanía atraer a atención do futuro usuario das TIC e achegarlle eses elementos descoñecidos para el dun xeito ameno. Todo medio audiovisual ten que ser accesible para todas as persoas con discapacidade, iso significa que os vídeos irán subtitulados e audio-descritos para que as persoas con discapacidade sonora ou visual non teñan unha fenda engadida, toda labor de inclusión ten que ser totalmente inclusiva. Isto é algo novo e posiblemente atractivo pois a forma na que comunicamos (ou pretendemos facelo) algo tan arduo como é a sinatura dixital, permite ás persoas cegas manexarse utilizando o teclado e JAWS e os subtítulos en cores para xordos. Trátase dunha escolma de vídeos que realizamos, mediante escenificacións de situacións cotiás que resolven de forma sinxela e amena aquelas dúbidas e inquietudes que se poden ter en relación coa sinatura electrónica e as avantaxes que o seu uso pode proporcionar, achegando desta forma as novas tecnoloxías ao cidadán nunha forma habitual para el, a televisión e máis en concreto a telecomedia. Dito sistema multimedia (pois inclúe ademais simulacións dos problemas máis habituais que se poden atopar) está subtitulado e audiodescrito para permitir o seu acceso a persoas con discapacidade auditiva ou visual. O proxecto foi apoiado polo Ministerio de Industria, Turismo e Comercio, a Secretaría de Estado de Telecomunicacións e para a Sociedade da Información e a Dirección Xeral para o desenvolvemento da Sociedade da Información dentro do Plan Avanza na súa Convocatoria de axudas para a realización de actuacións que favorezan a inclusión de persoas con discapacidade e persoas maiores na sociedade da información, participando no financiamento as axudas concedidas pola Unión Europea a través do Fondo Social Europeo. Orixe Colaboración que agradecemos de Ángel García Crespo (www.pasmao.tv).

2803, 2008

Notas para a accesibilidade web (III)

[D-411] Como inserir imaxes sen tolear Parece claro que a informática aportou a enorme plasticidade á hora de xuntar textos, imaxes, vídeos, sons, etc. para crear documentos multimedia de fermosa factura e valor engadido. Internet, ademais, engade a capacidade do intercambio inmediato de xeito sinxelo amén de colaborar en que sexan máis lúdicos e interactivos. En cambio as regras de accesibilidade son claras: toda información que non sexa textual deberá ser tamén accesible en modo texto polo que, ou ben poñemos elementos multimedia que teñen un carácter de puro adorno para non ter que traducilas a texto (opción totalmente rexeitable por empobrecedora e ata farisea), ou ben temos que aportar un mecanismo que explique en forma de texto cal é o significado, intención e función que aporta o elemento auditivo, visual ou interactivo ao conxunto. Ademais, os obxectos multimedia interactivos deben seguir un protocolo de regras establecido para que as persoas con discapacidade (motora, sensorial, etc.) os poidan manipular sen tolear no intento. Pero diso xa falaremos outro día. Hoxe centrarémonos nas imaxes. Regulación da accesibilidade das imaxes De entrada imos comezar por separar: Protocolo a seguir para os formatos e os deseños das imaxes. Sistema para inserir imaxes en código HTML. Sobre formato e deseño de imaxes Hoxe en día, non todos os tipos de imaxes se poden amosar nunha páxina web. Os formatos estándar admitidos son: GIF: O Graphic Interchange Format ou GIF foi creado por Compuserve. Emprega o algoritmo de compresión para reducir o peso da imaxe sen perda de datos. JPG: (siglas de Joint Photographic Experts Group) o JPG soporta 16,7 millóns de cores (24 bits) e é o máis empregado (e adecuado) para as fotografías. PNG: Este formato foi desenvolvido para superar as limitacións do GIF. Utiliza tamén un algoritmo de compresión sen perdas. Do mesmo xeito que o GIF é adecuado para imaxes con poucas variacións de cores. Nota: os datos que acabamos de explicar poden sonar a chino a moitos de vós, quedádevos cos 3 nomes mencionados como formatos estándar válidos para usar na web, GIF e PNG para os debuxos e JPG para as fotografías. Con respecto ao contido mesmo das imaxes cómpre facer as seguintes precisións: Non deben ter pestanexos a fin de evitar problemas de convulsións a persoas con problemas deste tipo. As cores, brillos e contrastes deberían ser tales que persoas con vista reducida ou limitada (retinopatías diabéticas, cataratas, etc.) poidan apreciar minimamente os obxectos retratados. A presenza da imaxe debe ter un propósito claro e evidente, ou ben de mero adorno ou ben aportando significado e funcionalidade ao texto que

Ler máis

2103, 2008

Notas para a accesibilidade web (II)

[D-398-1] En lembranza dos meus pais. Avisos Iste, é un artigo longo e complexo, xa que abordar con profundidade o relativo a estranxeirismos, tecnicismos, abreviaturas, acrónimos, etc. resulta complexo e extenso á vez e, ademais, sen a posibilidade de dividir a materia en artigos separados xa que todos os materiais están relacionados entre eles. Polo tanto, pídovos desculpas e que teñades istes puntos moi en conta: Case mellor ler este artigo nun momento de calma, e ata con lapis e papel para axudar a clarificar ideas. Non é para asustarse, sempre hai trucos para todo: como por exemplo ter metidos nun caderno de notas os datos máis técnicos para despois usar o famoso de copiar e pegar e non memorizalo todo. Como ven sendo costume, deixamos tamén aquí enlace para a tradución deste artigo ao español (*) Dos palabros ás palabras, e o perigo de desorientarse [D-398-2] Palabro: Palabra mal dita ou estrambótica coloquialmente extravagante ou irregular que ao mellor só a entende quen a dixo. Tanto na nosa fala como na escrita usamos inadvertidamente montóns de palabras e expresións (grupos de palabras) que son pouco coñecidas, que non constan nos dicionarios, que se incorporaron recentemente a eles, ou que procedendo outras linguas aínda están sen asentar na nosa. Poñamos como exemplos: O termo palabro que significa palabra mal dita ou estrambótica coloquialmente extravagante e irregular. Ou chapó (de orixe francés) para significar que admiramos algo ben feito, etc. Ou CCOO que se fixo especialmente famosa cando certo periodista de televisión a pronunciou como se fose unha sigla Ce-Ce-Ou-Ou no canto de leela como unha abreviatura Comisións Obreiras Podémonos perder Se baixamos á área da accesibilidade web, cando escribimos estas palabras e expresións sen indicar o seu significado estaremos a converter esas palabras en palabros aos ollos de quen non as entende. Non nos decatamos de que, aínda que intuitivamente a maior parte de nós as entendemos perfectamente, hai moita xente para a que son incomprensibles: Case todos entendemos que a expresión D. é a abreviatura de Don. Só os españois (e non os peruanos) saben que UGT é un sindicato; e seguro que os peruanos teñen montóns de abreviaturas para sindicatos e partidos que os galegos descoñecemos. Por outra banda SM pode significar o nome dunha editorial: (A editorial SM obtivo uns beneficios…) ou pode ser a abreviatura dun tratamento honorífico: (Hoxe, SM o rei Juan Carlos…). E así poderíamos seguir con milleiros de casos similares.